Üst Manşet

21-07-2025

09:05

Tarihte İlk Yazılı Kanunlar: Hukuk Sistemlerinin Doğuşu

Tarihte İlk Yazılı Kanunlar: Hukuk Sistemlerinin Doğuşu

Tarihte İlk Yazılı Kanunlar: Hukuk Sistemlerinin Doğuşu

Medeni Toplumların Temeli: İlk Yazılı Kanunların Tarihçesi
  • 40
  • 0

Hukuk, toplumların düzeni için vazgeçilmez bir araç olarak tarih boyunca gelişti. Ancak yazılı kanunların ortaya çıkışı, insanlık tarihindeki en kritik adımlardan biridir. İlk yazılı hukuk sistemleri, medeniyetlerin karmaşıklaşan yapısına uygun olarak kuralları netleştirerek sosyal barışı sağladı.

Hammurabi Kanunları: Dünyanın İlk Yazılı Kanunları

M.Ö. yaklaşık 1754 yılında Babil Kralı Hammurabi tarafından hazırlanan Hammurabi Kanunları, bilinen en eski kapsamlı yazılı hukuk sistemidir. Taş üzerine kazınan bu kanunlar, ceza, ticaret, aile hukuku gibi birçok alanı düzenliyordu. Hammurabi’nin “göze göz, dişe diş” prensibi, adaletin temelini oluşturuyordu.

Bu kanunlar, aynı zamanda “hakkaniyet” ve “orantılılık” kavramlarını hukuk sistemine ilk kez taşımış olmasıyla da dikkat çekmektedir. Toplumdaki statü farkları gözetilerek cezalar farklılaştırılmış, böylece sosyal hiyerarşi hukuki temele oturtulmuştur.

Mısır, Hititler ve Asur’da Hukuk

Hammurabi Kanunları kadar kapsamlı olmasa da, Mısır’da da papirüslere yazılan çeşitli hukuk kuralları bulunmuştur. Bu kurallar genellikle mülkiyet hakları ve aile içi ilişkileri düzenliyordu.

Hititler ise, M.Ö. 17. yüzyılda, hukuki normlarını taş tabletler üzerine yazmış ve ceza hukukunda farklı bir yaklaşım sergilemişlerdir. Hitit kanunları, daha çok uzlaşma ve tazminat esasına dayanıyordu.

Asur’da ise kanunlar oldukça sertti; suç ve cezalar arasında sıkı bir bağ kurulmuş, caydırıcılık ön plandaydı.

Roma Hukukunun Etkisi

İlk yazılı kanunlar döneminden sonra, Roma Hukuku klasik hukuk sistemlerinin temelini attı. M.Ö. 450 yılında ortaya çıkan “On İki Levha Kanunları” Roma toplumunda hukuk devrimi yarattı. Vatandaş hakları ve hukuki süreçler yazılı hale getirildi. Roma hukuku, günümüz medeni hukuk sistemlerinin atası sayılmaktadır.

Çin ve Hint Medeniyetlerinde Hukuk

Çin’de Konfüçyüs’ün felsefesi hukuka farklı bir yaklaşım getirdi; toplumsal ahlak ve devlet yönetimi arasında sıkı bir ilişki kuruldu. Yine de Çin’de Kanunlar Hanedanlıklar boyunca yazılı olarak düzenlendi.

Hint Medeniyeti’nde ise “Manu Yasaları” adıyla bilinen metinler, toplumsal düzeni ve kast sistemini düzenleyen hukuk kuralları olarak önem kazandı.

Yazılı Hukukun Günümüz Hukuk Sistemlerine Etkisi

Bugün modern hukuk sistemleri, bu eski kanunların mirasını taşır. Yazılı kanunların getirdiği “şeffaflık”, “hukuk güvenliği” ve “eşitlik” prensipleri, demokratik toplumların temel taşlarıdır.

Tarih boyunca hukuk sistemleri, toplumların gelişim hızına paralel olarak değişmiş ve çeşitlenmiştir. Ancak tüm bu sistemlerin ortak noktası, insanların haklarını korumak ve sosyal düzeni sağlamak olmuştur.

Tarihte ilk yazılı kanunlar, medeniyetlerin ilerlemesinde hayati bir rol oynamış, hukuk sistemlerinin evrimini başlatmıştır. Bu gelişmeler, günümüzde bile hukuk alanındaki temel değerlerin şekillenmesinde büyük önem taşımaktadır.

Yorumlar (0)

Yorum Yaz

Öne Çıkanlar!

Neler Popüler

Son Yazılar

Bülten'e Kayıt Olun

Bildirim Almak İçin E-Postanızı Girin.