Üst Manşet

21-07-2025

13:14

Türkiye’de İlk Kez Kuantum Bilgisayarı Prototipi Tanıtıldı

Türkiye’de İlk Kez Kuantum Bilgisayarı Prototipi Tanıtıldı

Türkiye’de İlk Kez Kuantum Bilgisayarı Prototipi Tanıtıldı

Geleceği Kodlayan Teknoloji: Türk Bilim İnsanlarından Kuantum Bilgisayar Hamlesi
  • 177
  • 0

Uzun süredir sadece ABD, Çin ve Almanya gibi ülkelerin üzerinde çalıştığı kuantum bilgisayar teknolojisinde Türkiye'den de tarihi bir adım geldi. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve Bilkent Üniversitesi iş birliğiyle geliştirilen Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayar prototipi, Ankara’da düzenlenen bir etkinlikte kamuoyuna tanıtıldı.

“Q-TRON v1” adı verilen sistem, henüz laboratuvar düzeyinde olsa da, Türkiye’nin yüksek teknolojide kendi ekosistemini kurma yolunda büyük bir eşiği aştığını gösteriyor.

Kuantum Bilgisayar Nedir, Neden Önemlidir?

Klasik bilgisayarlar verileri "0" ve "1" bitleriyle işlerken, kuantum bilgisayarlar "qubit" adı verilen parçacıklar sayesinde aynı anda hem 0 hem 1 değerlerini kullanabiliyor. Bu, hesaplamaların katlanarak hızlanmasına neden olur. Özellikle:

  • İlaç ve protein simülasyonları

  • Hava tahmini ve iklim modellemeleri

  • Kriptografi ve siber güvenlik

  • Yapay zekâ optimizasyonları

  • Finansal analizler

gibi alanlarda klasik bilgisayarların yıllar sürecek işlemleri saniyeler içinde yapma kapasitesine sahiptir.

Türk Mühendislerden Dünya Standartlarında Sistem

Q-TRON v1, 8 qubit'lik bir kapasiteyle çalışıyor. Her bir qubit, sıvı helyum ile -273°C’ye kadar soğutulan süperiletken devrelerden oluşuyor. Ekip, bu sistemin 2026’ya kadar 64 qubit’e çıkarılmasını ve kuantum algoritmaları çalıştırabilecek hale gelmesini hedefliyor.

Milli Güvenlik ve Savunma İçin Stratejik Adım

Kuantum bilgisayarların en önemli avantajlarından biri, şifreleme sistemlerini çözme gücü. Bu nedenle ülkeler, kuantum sistemleri sadece bilimsel değil, ulusal güvenlik meselesi olarak da görüyor. Türkiye’nin kendi kuantum altyapısını kurması, savunma sanayi için kritik önem taşıyor.

ASELSAN ve HAVELSAN gibi kurumlarla da prototipin entegrasyonu için ön görüşmeler başlatıldı. Özellikle siber tehdit analizleri, radar simülasyonları ve kriptografi testleri için kullanılabilecek altyapıların temeli atılıyor.

Gelecekte Neler Hedefleniyor?

TÜBİTAK, 2027 yılına kadar kuantum bulut hizmetlerinin sunulacağı milli bir platform kurmayı planlıyor. Bu platform sayesinde:

  • Üniversiteler kuantum algoritmalar üzerinde çalışabilecek

  • Savunma sanayi özel projeler geliştirebilecek

  • Startup’lar kuantum tabanlı yazılım çözümleri üretebilecek

Ayrıca 2030 hedefleri arasında kuantum iletişim (quantum entanglement) teknolojilerinin geliştirilmesi de yer alıyor. Bu sistemler, hacklenemeyen veri aktarımı sağlayacak.

Gençlere Yönelik Eğitim ve Burs Desteği

Projenin önemli bir ayağı da kuantum mühendisliği eğitimi. Bilkent, İTÜ ve ODTÜ gibi üniversitelerde yüksek lisans ve doktora programları başlatılırken, liselere kadar inen bir eğitim müfredatı da planlanıyor. TÜBİTAK, 2025 itibarıyla yılda 100 öğrenciye kuantum teknolojileri bursu verecek.

Dünya ile Yarış Başladı

Google, IBM, Intel gibi teknoloji devlerinin milyar dolarlık kuantum yatırımları yaptığı bir dönemde Türkiye’nin bu yarışa katılması, sadece bilimsel değil, stratejik ve ekonomik bir güç kazanımı anlamına geliyor.

Avrupa Birliği ve bazı Asya ülkeleri, Türkiye ile ortak projelere sıcak bakarken, ilk uluslararası demo sunumunun 2026 yılında Almanya’da yapılması planlanıyor.

Yorumlar (0)

Yorum Yaz

Öne Çıkanlar!

Neler Popüler

Son Yazılar

Bülten'e Kayıt Olun

Bildirim Almak İçin E-Postanızı Girin.